دولت جاودان

نام و نام خانوادگی :

مدت پاسخگویی :80 دقیقه

تاریخ برگزاری:   /03/96

طراح :

اداره آموزش وپرورش شهرستان ........

دبیرستان دوره دوم متوسط ...

سوالات امتحان نوبت دوم درس فارسی(1)

پایه دهم مشترک همه رشته ها

بارم

شرح سوالات

نمره

قلمرو   زبانی (7نمره)

1

2

3

4

5

معنی واژه های مشخص  شده را بنویسید .

عنان  را بپیچید  گرد افرید               سمند  سرافراز بر دژ کشید

چوپان  از ملازمان  او بود.

جمله  عالم  زین سبب گمراه  شد       کم کسی زابدال حق آگاه  شد

بالای  سرش آسمان  از ابرهای سیاهی  شبیه به دودهای متراکم پوشیده بود.

چشم  از دست رفته گشت درست         شد بعینه  چنان  که بود  نخست

25/1

6

املای  نادرست  واژگان را در نوشته های زیر بیابید  و درست  آن را بنویسید .

«خروس  غالب  حرکتی  کرد نه  مناسب حال درویشان  و برحریف مقلوب که تسلیم اختیار کرده و مخزول و نالان اصترحام میکرد ،رحم نیاورد و آن چنان او را می کوفت که پولا کوبنده آهنگران »

75/0

7

در بین گروه کلمات زیر یک غلط املایی وجود دارد  آن را بیابید و درست آن را بنویسید.

«معطوف و وابسته    - تیغ و دشنه  - سهراب و هیجیر – جاه و مقام –آبنوس اشکبوس –تقریض و حاشیه نویسی – اعظم مرحبا و آفرین –جامه پاک و زیارت حرم –دلاک و قیم »

25/0

8

-در هریک از بیت زیر غلط املایی را بیابید و درست آن را بنویسید.

آ)صد هزاران  این  چنین اشباح بین             فرقشان  هفتاد ساله راه بین

ب)بزد نیره او به دو نیم کرد                      نشست از بر اسپ  و برخواست گرد

5/0

9

در موارد  زیر چه نکته زبانی وویژه ای وجود دارد ؟

آ) سلیح ، اسلیمی

ب-کژطبع جانور

پ-به پیش اندرون

75/0

10

نقش دستوری واژه های مشخص  شده عبارت زیر را بنویسید .

«ای خدا ، ای فضل  تو حاجت روا          با تو یاد هیچ کس نبود روا »

5/0

11

در عبارت زیر مسند را مشخص کنید.

«تویی  رزاق هر پیدا  و پنهان »

25/0

12

در عبارت زیر منادا را مشخص کنید.

«سرورم !در زمانه سقوط و ویرانی  جز تو کسی نماند است .«

25/0

13

در جمله  زیر نقش ضمیرهای مشخص شده را بنویسید.

«تنم گر بسوزی به تیرم  بدوزی         جدا سازی  ای خصم سر از تن من »

5/0

14

روابط معنایی واژه های زیر را بنویسید .

آ)طوطی و سمند                            ب-طَرَب و غم

5/0

15

جدول زیر را کامل کنید .

5/0

16

کدام یک از مصراع زیر بلاغی است ؟

آ)اندر اکرام و سخای خودنگر                 ب)منگر اندر ما ،مکن در ما نظر

25/0

17

متن زیر را بخوانید  و در جای های خالی  یک نمونه  بنویسید .

«گاهی  مردم  ستمدیده  و داغدار را می بینم که هنرمندانه  به دنبال  قطار سیاست می دوند  و هر چقدر تلاش می کنند چیزی از آن در یابند به جز هیچ ،چیزی نصیبشان  نمی شود  و چه زود رویارویی خود را با مردان  سیاست فراموش می کنند و به دنبال یک فرد کاردان می روند  و راه خود را ادامه  می دهند .»

وندی :...............                مرکب :..................               وندی – مرکب ....................

75/0

قلمرو ادبی (5نمره )

18

19

آ)ارایه ها

در هر یک  از ابیات و عبارات  زیر ، آرایه  غیر تکراری  و برجسته تر را بیابید و بنویسید.

لیک چنان  خیره و خاموش ماند           کز همه شیرین  سخنی ، گوش ماند

قطره  دانش  که  بخشیدی زپیش      متصل گردان  به دریاهای خویش

25/1

20

21

22

کتابی  که در او داد سخن آرایی توان  داد .

بگذار بوسه زنیم بر شمشیری که در دستان  توست .

گفتم غم تو دارم ، گفتا غمت سراید            گفتم که ماه  من شود ، گفتا اگر بر آید .

23

در بیت  زیر فقط یک استعمار را مشخص کنید.

«دیده  آتشین  من برکش                  و آتشم را بکش به آبی خوش

25/0

24

در بیت زیر کدام واژه ابهام دارد ؟

«گفتم  که بوی  زلفت گمراه عالمم کرد              گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آید

25/0

25

در بیت  زیر تشبیه  و استعاره  را مشخص  کنید.

«در چراع  دو چشم  او زد تیغ           نامدش کشتن چراغ دریغ »

5/0

26

در کدام بیت مجاز وجود دارد ؟

آ)به نام  کردگار هفت افلاک      که پیدا کرد آدم از کفی خاک

ب)چشم  از دست رفته گشت  درست        شد بعینه چنان که بود نخست

25/0

27

در کدام  یک از مواد زیر مر اعات  نظیر مشهود است ؟

آ)ابرو باد و مه و خورشید  و فک در کارند         تا تو نانی  به کف اری و به غفلت  نخوری

25/0

28

قسمت مشخص شده بیت زیر در بردارنده  کدام ارایه است.

حسرت نبردم  به خواب  آن مرداب       کارام درون دشت  شب خفته است

25/0

ب-حفظ شعر

ب-بیت  های زیر راکامل کنید.

29-شما را چو باور  به یزدان بود                       .........................................

30-..........................................                    دگر باره ایران ، پرآوازه شد

31-جن  و ملک  بر آدمیان  نوحه می کنند     ...................................................

5/1

32

با واژه های به  هم  ریخته  زیر یک مصراع بسازید  سپس مصراع بعدی آن را بنویسید .

«این –چه –باز –است –شورش –که –عالم –در –خلق – است »

5/0

قلمرو وفکری  هشت نمره

33

ابیات  و عبارت  های  زیر را به نثر ساده  و روان  امروزی بنویسید.

که شوخ از خود باز کنیم

5/0

34

اندر همه کاری  داد از خویشتن بده .

25/0

35

بزرگان  به هر حق و باطلی از جای نشوند.

25/0

36

بپوشید  درع  سواران جنگ

25/0

37

من گوش استماع  ندارم لمن تقول

5/0

38

مرا مادرم نام مرگ تو کرد      زمانه مرا پتگ ترگ تو کرد

5/0

39

فروغ رویت  اندازی سوی خاک           عجایب نقش ها سازی سوی خاک

5/0

40

کار پاکان را قیاس از خود مگیر              گرچه باشد در نبشتن شیر و شیر

75/0

42

اشتر به شعر عرب در حالت است و طرب       گر ذوق نیست تو را کژ طبع جانوری

75/0

42

در بیت زیر منظور از قسمت  مشخص شده چیست ؟

حالی  آن لعل  ابدار گشاد                  پیش آن ریگ آبدار نهاد

25/0

43

مفهوم عبارت زیر را  بنویسید .

«ای کاش  عظمت در نگاه  تو باشد  و نه در آن  چیزی  که بدان  نگاه می کنی »

5/0

44

نزار قبانی در شعر زیر به چه نکته ای اشاره دارد ؟

ای که ردای حسین  بر دوش داری    و خورشید  کربلا را در برداری

25/0

45

با توجه  به ابیات  زیر به  سئوالات پاسخ دهید .

خروش  سواران  و اسپان ز دشت              زبهرام  و کیوان  همی بر گذشت

همه تیغ  و ساعد زخون بود  لعل            خروشان  دل خاک در زیر نعل

نماند ایچ با روی خورشید  رنگ         به جوش آمده خاک برکوه و سنگ

آ)مفهوم کلی بیت دوم  را بنویسید .                          ب)مفهوم  کنایی بیت چهارم را بنویسید

1

46

در بیت زیر منظور از قسمت مشخص شده  چیست ؟

در دکان  بودی  نگهبان دکان               نکته  گفتی  با همه سوداگران

25/0

47

در کدام یک از بیت های زیر مفهوم  یگانه پرستی  اشاره شده است .

آ)من آزاد  از خاک آزادگانم                  گل صبر  می پرورد دامن من

ب)ای خدا ای فضل تو حاجت روا           با تو یاد هیچ کس نبود  روا

25/0

48

کدام یک از موارد زیر با آیه  (لاتدرک الابصار و هو یدرک الابصار ) مفهوم  یکسانی دارند؟

آ)هر افریده ای نشانه  خداوند است ؛ اما هیچ آفریده ای نشان  دهنده او نیست ؟

ب-ای خدا ای فضل تو را  حاجت روا                  با تو یاد هیچ کس نبود روا

5/0

49

در بیت زیر منظور از «رمه» چیست ؟

ای تو رمه سپرده  به چوپان  گرگ طبع        این گرگی شبان  شما نیز بگذرد.

25/0

50

دربیت «آمد آورد پیش خیرفراز/ گفت گوهر به گوهرآمد باز»مقصود از گوهراوّل ودوم چیست؟

مولوی دربیت زیر،برچه مفهومی تاکید می کند؟

«هردونی خوردند ازیک آبخور       این یکی خالی وآن پرازشکر»

25/0

مفهوم کنایی جمله اول بیت زیرچیست؟

«ریش برمی کند ومی گفت ای دریغ       کآفتاب نعمتم شد زیرمیغ»

25/0