یک نکته درباره تقویم ما

سال ۴۶۷ در زمان سلطنت جلال الدین ملکشاه سلجوقی و وزارت خواجه نظام الملک ، چون خواستند ترتیب تقویم یعنی محاسبه سال و ماه را بر طبق قوانین نجومی و دقیق معین کنند، گروهی از دانشمندان آگاه به علم نجوم را برای این کار انتخاب کردند و آنها مامور بودند تا محاسبه را ترتیب دهند و این محاسبه ، درست ترین و دقیق ترین محاسبه سال شماری و معروف به تقویم جلالی است و خیام یکی از این دانشمندان و گویا سرپرست این گروه بوده است.هر دستگاه تقسیم زمان به سال ، ماه ، هفته و روز و جدولی که شامل این تقسیمات است ، به تقویم یا تاریخ موسوم است.همه این دستگاه های قراردادی حساب زمان در نهایت به امور متناوب طبیعی و دوره های گردش طبیعی برمی گردد. در واقع باید گفت که تاریخ تقویم از زمانی شروع می شود که انسان به حال ماندگاری به زراعت پرداخت ؛ در نتیجه متوجه شد که موسم بذرافشانی به فواصل منظم همه ساله بازمی گردد.سپس به شمردن ایام میان دو موسم متوالی بذرافشانی پرداخت

 

تقویم شمسی که در زمان جلال الدوله ملکشاه سلجوقی تاسیس شد و در قسمت اعظم ایران رواج یافت ، همان تقویمی است که امروزه رایج است.مبدا این تقویم روز جمعه ۹ رمضان ۴۷۱ هجری قمری است. سال جلالی از اول بهار آغاز می شود و ۱۲ ماه ۳۰ روزه و ۵روز اضافی به دنبال ماه دوازدهم دارد. روز اول سال جلالی ، یعنی روز ورود خورشید به اعتدال بهاری با روز ورود خورشید به نخستین درجه حمل انطباق یافت با این قرارداد، سال جلالی به عکس سال مسیحی که در هر ۱۰ هزار سال ، قریب ۳ روز با سال شمسی اختلاف پیدا می کند، همیشه مطابق با سال شمسی قرار دارد و آن را می توان دقیق ترین تقویم جهان دانست ؛ ولی سالهای کبیسه در تقویم جلالی ، ثابت نیستند و کبیسه کردن موقوف به نتایج رصد هر سال است

 

این سخنان دکتر ایرج ملکپور استاد دانشگاه تهران هست که حتما" خودتون با سوابق ایشان آشنا هستید.

تقویم مورد استفاده اکنون ما ایرانیان سومین تقویم محاسبه شده توسط دانشمندان ما هست.این تقویم همان تقویم جلالی است که حدود 950 سال قبل با تلاش ریاضی دانان و ستاره شناسان وقت از جمله خواجه نصیردین توسی و .... به تکامل رسید و ارایه شد و بکار گرفته شد.

هر سال خورشیدی در این تقویم 365 روز و 5 ساعت و 56 دقیقه و 48 ثانیه می باشد که با توجه به اینکه هر 100 سال سعت گردش زمین بدور خورشید 45 ثانیه کاهش میابد این زمان هر سال اصلاح می گردد طبق آخرین محاسبات رقیق ریاضی.

اما اولین تقویم ایرانیان در زمان ساسانیان کنار گذاشته شد و تقویم دوم که در آن زمان محاسبه گردیده بود مورد استفاده قرار گرفت.تقویم دوم ما ایرانیان همین تقویم مورد استفاده اروپا و آمریکا (میلادی) است.

جالب اینجاست که تقویم دوم را دانشمندان ما بدلیل دقت کم در 1000 سال قبل کنار گذاشتند.

تقویم دوم ما که میلادی امروزی است هر 2000 سال 24 ساعت خطا دارد در حالی که تقویم سوم ما هر 4 میلیون سال 24 ساعت خطا دارد